Ngữ pháp tiếng Nhật sơ cấp - Phần 3
Chào các bạn,
Nếu bạn mới học tiếng Nhật và thấy mọi thứ thật khó khăn, thì bạn phải làm thế nào? Có lẽ là bạn phải bắt đầu học từ ngữ pháp sơ cấp, các mẫu câu sơ cấp (để nắm các từ vựng cần thiết) và cố gắng công thức hóa nó để có thể hiểu rõ hơn. SAROMA JCLASS sẽ tiếp tục các bài về ngữ pháp Nhật ngữ sơ cấp. Các mẫu ngữ pháp sơ cấp (kèm các bài học tiếng Nhật sơ cấp) đã có trên trang JPLANG, các bạn có thể lên đó đọc, nghe, làm bài tập. Ở trang web saromalang.com, JCLASS sẽ giải nghĩa ngữ pháp sơ cấp để các bạn có thể hiểu sâu hơn.
Loại từ trong ngữ pháp tiếng Nhật
Trong các mẫu ngữ pháp, các bạn sẽ bắt gặp các loại từ/cụm từ sau đây:
N: Danh từ, ví dụ 美人 bijin = mỹ nhân, người đẹp
A: Tính từ, mà tính từ tiếng Nhật thì gồm 2 loại:
(A1) A-い = A-"i" là tính từ đuôi "i" ví dụ 面白い omoshiroi (thú vị)
(A2) A-な = A-"na" là tính từ đuôi "na", ví dụ 正確な seikaku-na (chính xác)
Để tạo một cụm danh từ thì có thể dùng: A(い)きN
Ví dụ: 根拠ない楽観 => 根拠なき楽観
Cách nói này tạo ra sự nhấn mạnh như là một danh từ thay vì "danh từ + bổ ngữ". Chú ý là "i" sẽ chuyển thành "ki" và sau đó bao giờ cũng phải có danh từ.
V: Động từ, tuy nhiên là động từ sẽ chia ra các dạng sau:
Vる = V-ru: Dạng nguyên dạng, chú ý là ký hiệu này là đại diện mà thôi vì có những động từ sẽ kết thúc là "mu", "nu", "tsu", "ku",... như 読む、付く... Viết đầy đủ thì sẽ phải là Vる/Vむ/Vく/....
Có thể ký hiệu chung là Vdic. (Động từ dạng từ điển).
Vない = V-nai: Phủ định của V-ru, ví dụ: 食べない tabenai, 飲まない nomanai
V(ない) = V(nai): V-nai mà bỏ "nai", ví dụ 食べ tabe, 飲ま noma. Chú ý là động từ 1 đoạn (nhóm 1) thì V(nai) và V(masu) là như nhau. Xem thêm: Động từ trong tiếng Nhật
Vます = V-masu: Dạng "masu", ví dụ 食べます、飲みます。Đây là dạng lịch sự của động từ nguyên dạng.
V(ます) = V(masu) = Dạng V-masu mà bỏ "masu", ví dụ 食べ "tabe", 飲み "nomi"
Vた = V-ta: Động từ ở dạng quá khứ (dạng thông thường không lịch sự). Dạng lịch sự của V-ta là V-mashita.
Vて = V-te: Động từ ở dạng "te/de", là (1) dạng sai khiến ("hãy làm gì đó") hay (2) dạng kết nối (để nối các phần trong một câu). Chú ý Vて cũng là ký hiệu đại diện vì tùy đuôi động từ mà là Vて hay Vで. Viết đầy đủ thì phải là Vて/Vで.
Vおう = V-ou (hay có thể ký hiệu Vよう = V-you): Dạng diễn tả ý chí (định làm gì, muốn làm gì, cố làm gì). Tùy theo động từ là nhóm 1 (1 đoạn) hay nhóm 2 (5 đoạn) mà chia khác nhau:
食べる => 食べよう, 変える => 変えよう (nhóm 1: bỏ "ru" thêm "you")
飲む => 飲もう、帰る => 帰ろう (nhóm 2: bỏ "u" cuối, thêm "ou", ví dụ "mu" => "mou")
Ở trên là các dạng động từ phân theo chức năng ngữ pháp. Ngoài ra còn có:
Vました = V-mashita: Quá khứ của V-masu.
Vません = V-masen: Phủ định của V-masu.
Vなかった = V-nakatta: Phủ định của V-nai.
Vたい = V-tai: Muốn V (muốn làm gì đó),....
VN: Danh động từ
Danh động từ là từ có chức năng ngữ pháp là danh từ nhưng diễn tả một hành động, ví dụ: 実現 (thực hiện), 希望 (mong muốn, hi vọng),... Khi thêm "suru" thì VN sẽ thành động từ:
実現する：Thực hiện, được thực hiện
希望する：Mong muốn
AN: Danh tính từ
Danh tính từ là từ có chức năng ngữ pháp là danh từ nhưng diễn tả một tính chất.
Phrase
Một vế câu/cụm từ. Ví dụ:
毒があるキノコ (nấm có độc) thì Phrase là 毒がある. Phrase là một cụm hay một vế câu gồm nhiều thành phần. Ở đây Phrase 毒がある bổ nghĩa cho danh từ キノコ.
Trích dẫn
Trích dẫn (trực tiếp hoặc gián tiếp) là cái mà bạn trích lại lời nói của người khác, hay diễn tả suy nghĩ của mình. Bạn phải phân biệt được trích dẫn bởi vì phần trích dẫn là một câu riêng mà không ảnh hưởng tới ngữ pháp của câu. Nếu bạn không phân biệt được trích dẫn thì bạn có thể không hiểu ngữ pháp của câu hoặc hiểu sai.
Trích dẫn trực tiếp: 彼は「だめだ」と言った。
Trích dẫn gián tiếp: 約束を守らなければならないと言えども、約束を守るべきではないときもある。
Trích dẫn trực tiếp sẽ có ký hiệu 「」 hoặc không. Trích dẫn gián tiếp thì thường là tóm tắt ý. Trước trích dẫn sẽ có と "to".
Dưới đây là chuyển tải tiếp ngữ pháp từ JPLANG:
Nguồn: Đại học ngoại ngữ Tokyo - Sơ cấp tiếng Nhật JPLANG
Giới thiệu: www.saromalang.com
Các bạn hãy vào trang web trên để nghe cả âm thanh và bài học nhé.
JPLANG 14
わたしはV(ます)たいです
Đây là cách nói thể hiện sự mong muốn, nguyện vọng của mình (đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất (わたし).
します → し(ます) + たいです → したいです
Còn nếu hỏi về nguyện vọng của đối tượng giao tiếp (ngôi thứ hai) thì chỉ việc thêm từ để hỏi vào cuối câu (あなたはVたいですか.) Lưu ý không dùng cách này để hỏi đối với người thứ ba (×田中さんは きょうとへ 行きたいです。)
×田中さんは きょうとへ 行きたいです。
Động từ ở thể たい được biến đổi như tính từ đuôi i nên thể phủ định của nó là たくない.
わたしは 友だちと りょこうしたいです。
Tôi muốn đi du lịch cùng với bạn
あなたは 外交官に なりたいですか。
Cậu có muốn trở thành nhà ngoại giao không?
→いいえ、わたしは 外交官には なりたくないです。
Không, tôi không muốn trở thành nhà ngoại giao
わたしはNがV(ます)たいです
Cách nói thể hiện sự mong muốn, nguyện vọng muốn làm một điều gì đó. Trường hợp「N」 là từ chỉ mục đích trực tiếp, có thể sử dụng trợ từ「が」hoặc「を」. Tuy nhiên nếu sử dụng trợ từ「が」sẽ nhấn mạnh nhiều hơn đến「N」, còn nếu sử dụng trợ từ「を」sẽ nhấn mạnh nhiều hơn đến hành động「V (Vたい)」
→わたしは テープレコーダーが かいたいです。
Tôi muốn mua một cái máy nghe nhạc.
→わたしは テープレコーダーを かいたいです。
Tôi muốn mua cái máy ghi âm.
～さんはV(ます)たいと言っています
Cách nói thể hiện sự mong muốn, nguyện vọng của người thứ ba.
ジョンさんは 国へ かえりたいと 言って います。
John nói rằng muốn trở về nước
おとうとは 大学で べんきょうしたいと 言って います。
Em trai tôi nói rằng muốn học ở đại học
わたしはNがほしいです
Trong phần 1-1, chúng ta đã đề cập đến cách nói về mong muốn nguyện vọng của bản thân mình khi muốn làm một việc gì đó. Phần này cũng với ý nghĩa như vậy, nhưng là mong muốn có một cái gì đó (N)
わたしは コンピュータが ほしいです。
Tôi muốn có một cái máy vi tính
わたしは ともだちが ほしいです。
Tôi muốn có bạn
～さんはNがほしいと言っています
Cách nói về người thứ ba khi họ mong muốn có một cái gì đó (N)
あの子は つめたい のみ物が ほしいと 言って います。
Đứa bé đó nói rằng muốn có đồ uống lạnh
ジョンさんは じゆうな 時間が ほしいと 言って います。
John nói rằng muốn có thời gian tự do
Nが好き／大好きです
Nが [ 好き/きらい] です
「好き」 (yêu, thích) và「きらい」 (ghét) đều là tính từ đuôi 「な」 (Aな). Khi thêm 「大」vào trước chúng sẽ nhấn mạnh đến mức độ: rất, vô cùng
わたしは おんがくが 好きです。
Tôi thích âm nhạc
わたしは やさいが きらいです。
Tôi không thích rau
わたしは 肉が 大好きです。
Tôi rất thích thịt
おとうとは べんきょうが 大きらいです。
Em trai tôi rất ghét học
Trường hợp chúng làm chức năng tu sức (bổ nghĩa) cho danh từ thì đứng trước danh từ đó, qua「な」.
わたしの 好きな くだものは りんごです。
Hoa quả mà tôi thích là táo
マナさんの きらいな 科目は 化学です。
Môn học mà Mana không thích là môn hóa
Vdicことが好きです
Khi thêm「こと」vào sau「V」dạng từ điển (nguyên thể) thì「V」đó sẽ trở thành「N」. Và được sử dụng tương đương với những「N」khác.
わたしは えを かく ことが 好きです。
Tôi rất thích vẽ tranh
マナさんは 子どもと あそぶ ことが 大好きです。
Mana rất thích chơi với trẻ con
N1の中ではN2が一番好き／きらいです
Cách nói thích nhất hoặc ghét nhất cái gì đó trong một nhóm「N」cùng chủng loại.「N1」 là cái chung, bao hàm (VD: hoa quả), còn「N2」là cái cụ thể (VD: táo)
わたしは くだものの 中では りんごが 一番 好きです。
Trong các loại hoa quả, tôi thích nhất là táo
マナさんは 科目の 中では 化学が 一番 きらいです。
Trong các môn học, Mana ghét nhất là môn hóa
山本さんは スポーツの 中では やきゅうが 一番 上手です。
Trong các môn thể thao, Yamamoto giỏi nhất là bóng chày
Nが上手／下手です
「上手」(giỏi) và「下手」(kém) đều là tính từ đuôi「な」(Aな). Trường hợp chúng làm chức năng tu sức (bổ nghĩa) cho danh từ thì đứng trước danh từ đó, qua「な」.
ジョンさんは ダンスが 上手です。
John nhảy giỏi
わたしは てがみを 書くことが 下手です。
Tôi viết thư tồi
小林さんの 上手な 外国語は 中国語です。
Tiếng nước ngoài mà Kobayashi giỏi là tiếng Trung
NはVdic.ことです
Mẫu câu này, về cơ bản cũng giống mẫu câu「N1は N2です」.Tuy nhiên trường hợp này, thay cho「N2」là dạng「V dic.こと」
わたしの しゅみは きってを あつめる ことです。
Sở thích của tôi là [việc] sưu tập tem
わたしの きぼうは しんぶん記者に なる ことです。
Mơ ước của tôi là trở thành nhà báo
Vdic.ことはA(い)-い／A(な)です
Mẫu câu này, về cơ bản cũng giống mẫu câu「Nは Aい-い／Aなです」. Tuy nhiên trường hợp này, thay cho「N」là dạng「V dic.こと」. Thường được sử dụng với những tính từ biểu thị sự nhận định, đánh giá nào đó như「むずかしい」(khó),「たのしい」(vui vẻ),「おもしろい」(thú vị),「つまらない」(chán, dở),「たいへんだ」(vất vả, khó khăn) v.v...
コンピュータを 使う ことは むずかしいです。
Việc sử dụng máy tính là khó
ながい 文を 暗記する ことは たいへんです。
Việc học thuộc lòng câu văn dài là rất vất vả
Vてもいいです
Cách nói đồng ý, hoặc cho phép ai làm gì đó. Dùng「かまいません」sẽ nhẹ nhàng và lịch sự hơn.
この でんわを 使っても いいです。
Cậu có thể sử dụng điện thoại này
この でんわを 使っても かまいません。
Cậu có thể sử dụng điện thoại này
A(い)-くてもいいです／かまいません
Cách nói đồng ý, nhượng bộ điều gì đó, dùng với「N」,「Aい」và「Aな」. Lưu ý「かまいません」nhẹ nhàng và lịch sự hơn「いいです」.
さくぶんは みじかくても いいです。
Bài viết văn thì ngắn cũng được
ハイキングの 場所は きょねんと おなじでも いいです。
Về địa điểm dã ngoại thì giống như năm ngoái cũng được
ハイキングの 日は 土よう日でも いいです。
Ngày dã ngoại thì vào thứ bẩy cũng được
Vてはいけません
Cách nói không cho phép ai đó tiến hành một hành động nào đó.
川に ごみを すてては いけません。
Không được vứt rác xuống sông
川に ごみを すてては だめです。
Cấm vứt rác xuống sông
しけんの 時、友だちと はなしを しては いけません。
Trong giờ thi không được nói chuyện với bạn
A(い)-くてはいけません／だめです
Là cách nói cấm đoán một điều gì đó, dùng với「N」, 「Aい」và「Aな」. Trong đó mức độ cấm đoán của「だめです」cao hơn「いけません」
さくぶんの 字は きたなくては いけません。
Chữ viết trong bài tập làm văn thì không được cẩu thả
外交官は 外国語が 下手では いけません。
Nhà ngoại giao thì không được phép kém ngoại ngữ
この しけんの こたえは えいごでは いけません。
Phần trả lời của bài thi này không được viết bằng tiếng Anh
V(ます)なさい
Cách nói khi muốn yêu cầu, ra lệnh cho ai làm gì đó. Tuy nhiên cách này chỉ dùng cho người trên nói với người dưới, như giáo viên→ học sinh, cha mẹ → con cái, anh chị → em
＜Formation＞
開けます + なさい → 開けなさい
テキストの 10ページを 開けなさい。
Các em hãy mở trang 10 trong sách giáo khoa
この えいごの 文を 日本語に ほんやくしなさい。
Hãy dịch đoạn văn tiếng Anh này sang tiếng Nhật
Vてみます
Cách nói khi muốn thử làm một việc gì đó hoặc làm gì đó để xác nhận cho chính xác.
くつを かう 前に、ちょっと はいて みました。
Trước khi mua giầy, tôi đã thử đi
この こたえで いいか どうか、先生に きいて みましょう。
Chúng ta thử hỏi thầy giáo xem câu trả lời này có chính xác không
JPLANG 15
V(ない)なければなりません
Cách nói biểu thị ý nghĩa phải thực hiện một hành động nào đó vì nghĩa vụ hoặc vì lời hứa...Chia động từ ở dạng 「Vない」, sau đó bỏ「ない」(Vない), thay bằng「なければ なりません」.
V(ない)：いか(ない)、 たべ(ない)、 し(ない)
Tham khảo cách biến đổi động từ sang thể 「ない」ở trang 50
外国旅行の 時、パスポートを もって 行かなければ なりません。
Khi đi du lịch nước ngoài thì phải mang theo hộ chiếu
いつも けんこうに ちゅういしなければ なりません。
Chúng ta phải luôn luôn chú ý đến sức khỏe
A(い)-くなければなりません
Cách nói biểu hiện ý nghĩa một cái gì đó cần thiết phải ở trạng thái nào đó, sử dụng「N」, 「Aい」và「Aな」
図書室の 電気は 明るく なければ なりません。
Điện trong phòng đọc phải sáng
先生に はなす ことばは ていねいで なければ なりません。
Những lời nói với giáo viên phải lịch sự, lễ phép
学生証の 写真は あたらしい 物で なければ なりません。
Ảnh trên thẻ sinh viên phải là ảnh mới
V(ない)なくてもいいです／かまいません
Cách trả lời phủ định cho câu hỏi 「～なければ なりませんか」 ( ～ có bắt buộc phải.... không ?)
A: 学生は けんこうほけんに 入らなければ なりませんか。
Sinh viên bắt buộc phải làm bảo hiểm sức khỏe à?
B: いいえ、入らなくても いいです。
Không, không làm cũng được
A: テープは あたらしく なければ なりませんか。
Nhất thiết phải là băng đĩa mới à?
B: いいえ、あたらしく なくても いいです。
Không, không nhất thiết phải như vậy
A: 日本語の 先生は うたが 上手で なければ なりませんか。
Giáo viên tiếng Nhật cần phải hát hay có phải không?
B: いいえ、うたが 上手で なくても かまいません。
Không, hát không hay cũng không sao
A: サインは ローマ字で なければ なりませんか。
Bắt buộc phải kí bằng chữ Latinh phải không?
B: いいえ、ローマ字で なくても かまいません。
Không, không phải chữ Latinh cũng được
～ても～なくても(どちらでも)いいです
Cách nói thể hiện sự tự do, thoải mái trong việc lựa chọn cái gì đó ( ～ ) có thể là「V」hay 「N」,「Aい」và「Aな」.
学生は けんこうほけんに 入っても 入らなくても (どちらでも) いいです。
Sinh viên có thể làm bảo hiểm sức khỏe cũng được, mà không làm cũng được
テープは あたらしくても あたらしくなくても (どちらでも) いいです。
Băng thì mới cũng được mà cũ cũng được
サインは ローマ字でも ローマ字じで なくても (どちらでも) いいです。
Chữ kí thì bằng chữ Latin cũng được, mà không bằng chữ Latin cũng không sao
V1dic.時、V2
「V1 dic. 時」biểu thị khởi điểm của động tác đó. Về mặt thứ tự thì「V2」xảy ra trước, 「V1」được tiến hành sau.「V1 た 時」, biểu thị ý nghĩa thời điểm kết thúc của động tác đó. Về mặt thứ tự thì sau khi 「V1」 xảy ra, 「V2」 mới được tiến hành.
ビザを とる時、大使館に 行かなければ なりません。
Khi làm thủ tục xin visa, phải đến Đại sứ quán
駅を 出る時、駅員に きっぷを わたします。
Khi ra khỏi ga, phải đưa vé cho nhân viên nhà ga
よる、人と 会った時、「こんばんは。」と あいさつを します。
Buổi tối khi gặp ai đó thì chào là "Konbanwa"
Lưu ý chủ ngữ phụ trong câu kết nối dạng này dùng trợ từ「が」. Với cấu trúc「N1が V1 時、N2はV2.」
N1が V1 時、N2は V2.
わたしが 入院する時、母は とても 心配しました。
Khi tôi nhập viện, mẹ tôi rất lo lắng
わたしが 元気に なった時、母は 安心しました。
Khi tôi trở nên khỏe mạnh, mẹ tôi rất an tâm
A(い)-くします
Mẫu câu biểu thị ý nghĩa làm thay đổi trạng thái của một cái gì đó.
うるさいから、ラジオの 音を 小さく します。
Tôi vặn nhỏ radio vì ầm ĩ quá
わたしは からだを じょうぶに したいです。
Tôi muốn làm cho cơ thể mình khỏe mạnh hơn
この 氷を わって 半分に して ください。
Hãy đập viên đá uống này ra làm hai
NしかVません
Mẫu câu biểu hiện tâm tư, thái độ, nhấn mạnh đến sự ít, hoặc thiếu hụt về mặt số lượng. Trường hợp kết hợp với「N」thì ý nghĩa hơi giống với「だけ」(chỉ, chỉ có). Khi được sử dụng với những trợ từ khác thì những trợ từ đó đứng trước「しか」(Nにしか, Nとしか, Nでしか).
ゆうべは 三時間ぐらいしか ねませんでした。
Đêm qua tôi chỉ ngủ có 3 tiếng
ほしい 物は たくさんありますが、お金は 少ししか ありません。
Đồ muốn mua thì nhiều mà tiền thì chỉ có rất ít
きょうしつには ジョンさんしか いません。
Trong lớp học chỉ có mỗi mình John
わたしは 安い 物しか かいません。
Tôi chỉ mua những thứ rẻ thôi
電話は じむ室にしか ありません。
Máy điện thoại thì chỉ có ở văn phòng thôi
NumberもV
Trợ từ「も」trong trường hợp này đứng trước số từ, biểu thị tâm tư, thái độ của người nói, nhấn mạnh đến sự nhiều, hoặc dư thừa về mặt số lượng.
わたしは きのう 八時間も べんきょうしました。
Hôm qua tôi học những 8 tiếng
すずきさんの うちには 子どもが 十人も います。
Nhà Suzuki có những 10 đứa con
Vてから、～分／時間／年たちました
Cách nói về khoảng thời gian đã trải qua bao lâu từ sau sự kiện「V」.
日本へ 来てから、一年 たちました。
Tôi đến Nhật đã được một năm rồi
じゅぎょうが はじまってから、十分 たちました。
Giờ học đã bắt đầu được 10 phút rồi
(毎日)Vています
Mẫu câu nói về một động tác, trạng thái nào đó được lặp đi lặp lại mang tính thói quen.
わたしは 毎日 母の 仕事を てつだって います。
Ngày nào tôi cũng giúp mẹ làm việc nhà
わたしは 毎年 ふじさんに 登って います。
Năm nào tôi cũng leo núi Phú sĩ
もう Vましたか
→いいえ、まだ Vて いません
Dạng thức「まだ Vていません」biểu thị ý nghĩa một động tác nào đó được mong đợi thực hiện nhưng đến thời điểm phát ngôn vẫn chưa được thực hiện hoặc chưa hoàn thành. Có thể hiểu là “Vẫn chưa...”. Mặt khác「まだ Vません」trong trường hợp đi với động từ ý chí thì được hiểu là cho đến thời điểm đó, người đó vẫn chưa có ý định thực hiện hành động đó. Và để hỏi về điều đó, dùng câu hỏi 「もう Vましたか」 (Đã thực hiện V chưa?)
A: マナさんは もう 来ましたか。
Mana đã đến chưa?
B: いいえ、まだ 来て いません。
Chưa, vẫn chưa đến
A: にもつは もう 送りましたか。
Hành lý thì cậu đã gửi chưa?
B: いいえ、まだ 送って いません。
Chưa, vẫn chưa gửi
もう あり ません
まだ あり ます
Dạng thức「もう ありません」(hết rồi, không còn nữa) biểu thị một cái gì đó ban đầu thì có nhưng bây giờ thì không còn nữa. Đối lập với nó là「まだ あります」(vẫn còn). Lưu ý động từ「います」cũng được sử dụng như vậy.
コーヒーを のみました。コーヒーは なくなりました。
Tôi đã uống cafe.Cafe đã hết
→コーヒーは もう ありません。
Cafe không còn nữa
まだ パンを 食べて いません。
Tôi vẫn chưa ăn bánh mì
→パンは まだ あります。
Bánh mì vẫn còn
JPLANG 16
NをVdic.ことができます
Mẫu câu nói về khả năng. Cả về khả năng mang tính chất năng lực như năng lực học ngoại ngữ, chơi thể thao, lái xe, nấu ăn v.v..., cả về khả năng mang tính chất tình trạng, như「お金が ないから、本を 買うことが できません」(Tôi không thể mua được sách vì không có tiền) hoặc「りゅうがくせいは りょうに 入ることが できます」(Lưu học sinh thì được sống ở kí túc xá)
マリアさんは ピアノを ひく ことが できます。
Maria có thể chơi được piano
りゅう学生は この りょうに 入る ことが できます。
Lưu học sinh có thể được vào ký túc xá này.
もう いちど 日本へ 来る ことが できますか。
Tôi có thể trở lại Nhật Bản một lần nữa không?
NがV(PotentialForm)
Ở phần này đề cập đến dạng khả năng của động từ. Cơ bản về mặt ý nghĩa không khác với dạng「V dic. ことが できます」(phần 1-1)
Chú ý rằng tất cả động từ ở thể khả năng đều thuộc nhóm động từ nhất đoạn
Về nguyên tắc khi chuyển sang dạng khả năng thì「NをV」được thay bằng「NがV」. Chẳng hạn さしみを食べます → さしみが 食べられます.
さしみ[を] 食べます → さしみ[が] 食べられます(potential form)
Tuy nhiên gần đây nhiều trường hợp người ta vẫn dùng「NをV」cho dạng khả năng.(さしみを 食べられます.)
マリアさんは ピアノが ひけます。
Maria có thể chơi được piano
りゅう学生は この りょうに 入れます。
Lưu học sinh có thể vào sống ở kí túc xá này
しけんの 時、こたえが 思い出せませんでした。
Khi làm bài thi, tôi không thể nhớ ra cách trả lời
もう いちど 日本へ 来られますか。
Tôi có thể trở lại Nhật Bản một lần nữa không?
NをVNすることができます
「VN」là danh động từ. Khi biểu thị dạng khả năng của 「VNする」 thì có 3 cách như trên
わたしは 車を 運転する ことが できます。
Tôi có thể lái xe ô tô
わたしは 車の 運転が できます。
Tôi có thể lái xe ô tô
わたしは 車が 運転できます。
Tôi có thể lái xe ô tô
Nができます
Trong trường hợp này「できます」được hiểu với nghĩa có năng lực thực hiện hoàn thiện một kĩ năng nào đó, chẳng hạn như ngoại ngữ, thể thao, lái xe, nấu ăn.... Còn「わかります」 được hiểu với nghĩa có năng lực hiểu biết, nhận thức, nói chung có khả năng về mặt tri thức
ジョンさんは 中国語が できます。
John biết [sử dụng được] tiếng Trung
いもうとは スキーが できます。
Em trai tôi biết trượt tuyết
ジョンさんは 中国語が わかります。
John biết tiếng Trung
わたしは この 字の よみ方が わかりません。
Tôi không biết cách đọc chữ này
V(PotentialForm)ようになりました
Mẫu câu biểu hiện ý nghĩa đạt được khả năng nào đó hoặc đạt được điều gì đó mà trước đó chưa thực hiện được. Nếu sự thay đổi đó vẫn chưa hoàn thiện dùng「なります」.
前は 日本語が ききとれませんでしたが、今は ききとれるように なりました。
Trước đây tôi không nghe hiểu được tiếng Nhật, còn nay thì đã nghe hiểu được rồi
おとうとは きょねんは かずが かぞえられませんでしたが、今年は かぞえられるように なりました。
Em trai tôi năm ngoái chưa đếm được chữ số nhưng năm nay đã đếm được rồi
Khi không chia động từ ở dạng khả năng, mà để ở dạng nguyên thể, thì chỉ đơn thuần nói về kết quả thay đổi của một hiện tượng nào đó mà thôi. (V dic. ようになる)
店が 新しくなってから、人が おおぜい 来るように なりました。
Từ lúc làm mới cửa hàng, khách trở nên đông đúc hơn
(もし、)Vたら～
Mẫu câu này sử dụng「～たら」để nói về điều kiện giả định trong tương lai. Nếu muốn nhấn mạnh hơn điều giả định đó thì đầu câu thêm「もし」.
もし、あした 雨が ふったら、ハイキングに 行きません。
Ngày mai nếu trời mưa thì sẽ không đi dã ngoại
(もし、)あした 天気が 良かったら、買物に 行って ください。
Nếu mai trời đẹp thì hãy đi mua đồ
(もし、)その もんだいが ふくざつだったら、こたえられません。
Nếu vấn đề đó phức tạp thì tôi sẽ không trả lời được
(もし、)金持ちだったら、高い 物が 買えます。
Nếu giàu có, tôi có thể mua được những đồ đắt tiền
(もし、)わたしの 家に 車が なかったら、ふべんでしょう。
Nếu nhà tôi mà không có xe ô tô thì chắc là bất tiện lắm
(もし、)むずかしい もんだいで なかったら、こたえられます。
Nếu vấn đề đó không khó thì tôi sẽ trả lời được
Nにします
Mẫu câu biểu hiện ý nghĩa sau khi đã suy nghĩ, lựa chọn kĩ càng và đi đến quyết định tiến hành một hành động nào đó,.
とまる 所は 民宿に します。
Về nơi nghỉ thì tôi quyết định sẽ nghỉ lại ở nhà trọ bình dân
おみやげは にんぎょうに します。
Tôi quyết định mua búp bê để làm quà
りょこうに 行く ことに します。
Tôi quyết định sẽ đi du lịch
にんぎょうを 買う ことに します。
Tôi quyết định sẽ mua búp bê
りょこうには 行かない ことに します。
Tôi quyết định sẽ không đi du lịch
民宿には とまらない ことに します。
Tôi quyết định sẽ không nghỉ ở nhà trọ bình dân
二人とも
Phó từ「とも」có nghĩa bao hàm tất cả số từ được đề cập trước đó, được hiểu là “cả, tất cả...”. Ngoài số từ thì dùng「両方」 (りょうほう), nghĩa là “cả hai bên, hai phía”.
へやには コンピュータが 五だい あります。五だいとも 新しいです。
Trong phòng có 5 chiếc máy tính. Cả 5 cái đều mới
わたしたちは 二人とも びんぼうだから、家が 買えません。
Cả hai chúng ta đều nghèo nên không thể mua được nhà
A: ノートと えんぴつは もう 買いましたか。
Cậu đã mua vở và bút chì chưa?
B: はい、両方とも 買いました。
Yes, I bought both.
N1というのはN2のことです
Mẫu câu biểu thị ý nghĩa khi muốn giải thích về một cái gì đó (N1).「というのは」cũng có thể được thay bằng「とは」.
国王と いうのは、その 国の 王さまの ことです。
"Kokuoo" có nghĩa là ông vua của nước đó
入学と いうのは 学校に 入る ことで、そつぎょうと いうのは、学校を 出る ことです。
"Nyugaku" có nghĩa là nhập học, còn "sotsugyo" có nghĩa là hoàn thành khóa học và rời trương [tốt nghiệp]
N1とかN2とか
Mẫu câu này thường được sử dụng trong văn nói, đó là cách liệt kê 2 hoặc 3 N nào đó.
工業とか 商業とか 日本の 産業に ついて 書いて ください。
Hãy viết về ngành sản xuất của Nhật, chẳng hạn như công nghiệp hoặc thương nghiệp...
休みの 日には ゴルフとか テニスとか いろいろ 運動を します。
Vào ngày nghỉ tôi thường chơi golf hoặc tennit...
五分でV(PotentialForm)
Trợ từ「で」trong trường hợp này có chức năng hạn định số lượng. Thường xuyên được sử dụng với động từ ở dạng khả năng.
この しゅくだいは やさしいから、十分で できます。
Bài tập về nhà này đơn giản nên 10 phút là làm được
この しゅくだいは やさしいから、十分で おわります。
Bài tập về nhà này đơn giản nên 10 phút là làm xong
十万円で コンピュータが 買えますか。
Có 100 nghìn yên là có thể mua được cái máy tính
この にもつは 軽いから、一人で 運べます。
Túi hành lý này nhẹ nên một mình cũng vác được
JPLANG 17
Nが見えます
「見える」(nhìn thấy) và「きこえる」(nghe thấy) là hai động từ vô ý chí, có nghĩa là người nói trước đó không có ý định nhìn hoặc nghe, nhưng vì lý do nào đó những thứ đó vô tình đập vào mắt hoặc vào tai.
山の 上から 海が 見えます。
Từ trên núi nhìn thấy biển
きょうしつから 運動場が 見えます。
Chúng tôi nhìn thấy sân vận động từ lớp học
となりの へやから マナさんの 声が きこえます。
Tôi nghe thấy tiếng của Mana từ phòng bên cạnh
自動車の はしる 音が きこえます。
Tôi nghe thấy tiếng ô tô chạy.
Lưu ý「見える」và「きこえる」không phải là dạng khả năng của hai động từ ý chí「見る」và「きく」. Dạng khả năng của hai động từ này là「見られる」và「きける」
えいせいほうそうで 世界中の ニュースが すぐに 見られます。
(Qua truyền hình vệ tinh, ngay lập tức chúng ta có thể xem được tin tức của toàn thế giới)
日本語の べんきょうを はじめてから 一年 たちました。日本語の ニュースが きけるように なりました。
Từ khi tôi học tiếng Nhật đến nay đã được 1 năm. Tôi đã có thể nghe được thời sự bằng tiếng Nhật.
におい／味／音がします
Cách nói khi muốn biểu hiện cảm giác của mình đối với「におい」(mùi)「味」(vị)「音」(âm thanh) v.v...
バラの 花は いい においが します。
Hoa hồng có mùi thơm quá
この スープは 少し へんな 味が します。
Món súp này có vị gì là lạ
あたらしい ピアノは いい 音が します。
Chiếc piano mới có âm thanh hay thật
止める(Vt) ⇔ 止まる(Vi)
Đây là một ví dụ về ngoại động từ (Vt) và nội động từ (Vi). Nói chung ngoại động từ là động từ chịu sự tác động trực tiếp của con người đến một cái gì đó, được sử dụng theo cấu trúc:「(người) が (cái gì đó) を Vt.」Còn nội động từ được hiểu là cái gì đó tự nhiên xảy ra hoặc đến thời điểm đó nó có trạng thái như vậy, được sử dụng theo cấu trúc:「(cái gì đó) が Vi.」. Chẳng hạn「Nを 作る」(làm N)" đối lập với 「Nが できる」(N đã được làm).
男の 人が タクシーを 止めました。
Người đàn ông dừng taxi lại
タクシーが 止まりました。
Chiếc taxi dừng lại
工場の 人たちが 仕事を はじめました。
Mọi người ở công trường bắt đầu làm việc
仕事が はじまりました。
Công việc đã được bắt đầu
女の 子たちが かわいい にんぎょうを 作りました。
Các bé gái làm búp bê xinh đẹp
かわいい にんぎょうが できました。
Những con búp bê xinh đẹp đã được làm xong
NがViています
Mẫu câu biểu thị trạng thái kết quả của động từ vô ý chí – tức là những động từ không chịu sự tác động của ý chí con người. Chẳng hạn như「晴れる」(trời nắng),「落る」(rơi, rụng) 「咲く」(nở...)
けさは 空が 晴れて います。
Sáng nay trời nắng đẹp
山の 上に 月が 出て います。
Trăng nhô lên trên đỉnh núi
道に さいふが おちて います。
Trên đường có chiếc ví [ai đó đánh rơi]
Placeを V(あるく、とおる、わたるなど)
Trong trường hợp này trợ từ「を」biểu thị điểm đi qua . Place là địa điểm, nơi chốn. Còn V
chủ yếu là động từ chuyển động. Những động từ này là nội động từ nhưng vẫn sử dụng trợ từ「を」. Một số động từ tiêu biểu:「歩く」(đi bộ),「走る」(chạy),「とぶ」(bay),「通る」(đi qua),「散歩する」(đi dạo),「渡る」(vượt qua),「上る」(chèo lên),「下る」(đi xuống), 「曲がる」(rẽ, quẹo),「回る」(quay tròn),「流れる」(chảy)...
歩道を 歩いて ください。
Hãy đi bộ qua đường
鳥は 空を とぶ ことが できます。
Con chim có thể bay trên bầu trời
この 川は せまい 谷を 流れて います。
Con suối này chảy qua khe núi nhỏ
Viて来ます
Viて [来ます/行きます]
Là cách nói gắn thêm「来る」và「行く」vào phía sau của tự động từ chia ở dạng「Viて」, biểu thị ý nghĩa chuyển động.「Viて来る」mang nghĩa chủ thể tiến dần đến vị trí của người nói, còn「Viて 行く」mang nghĩa ngược lại.
犬が こちらへ 走って 来ます。
Con chó chạy lại phía tôi
人が わたしの いる へやから 外へ 出て 行きました。
Cậu ấy ra khỏi lớp học
Vtて来ます
Vtて [来ます/行きます/かえります]
Cách nói biểu thị ý nghĩa một hành động nào đó được tiến hành trước khi di chuyển (đi, đến, về). Ngoại động từ được chia ở dạng「Vt て」.
アリさんは 国で 日本語を ならって 来ました。
Ali học tiếng Nhật trong nước sau đó đến Nhật Bản
わたしは 日本で おみやげを 買って かえります。
Tôi mua quà ở Nhật mang về nước
ここに にもつを おいて 行きましょう。
Chúng ta để đồ đạc ở đây rồi đi nhé
A(い)-くV
Tính từ đuôi「い」(Aい) và tính từ đuôi「な」(Aな) khi làm chức năng bổ nghĩa cho động từ thì chúng trở thành phó từ「A(い)-く」và「A(な)-に」
もっと 速く 歩いて ください。
Đi nhanh nữa lên
字を 大きく 書きなさい。小さく 書いては いけません。
Viết chữ to lên. Không được viết nhỏ
学生たちは 自由に 好きな ことを して います。
Các sinh viên tự do làm những việc mình thích
今日は ふじさんが きれいに 見えます。
Hôm nay nhìn rất rõ núi Phú sĩ
Reason。それで、Result
Từ nối「それで」biểu thị mối quan hệ nhân – quả, được hiểu là “Vì vậy...cho nên”. So với 「だから」thì 「それで」nhấn mạnh hơn đến kết quả
兄は びょうきに なりました。それで、学校を 休みました。
Anh trai tôi bị ốm. Cho nên nghỉ học
この テープは だいぶ 古いです。それで、いい 音が しません。
Cái băng này khá cũ. Vì vậy tiếng rất kém
図書室は しずかです。それで、よく べんきょうが できます。
Trong phòng đọc rất yên tĩnh. Vì vậy mà có thể học rất vào
Reasonので、Result
Khác với 「それで」trong phần 9-1, 「ので」 cũng biểu thị nguyên nhân, lý do nhưng đứng ở giữa câu.
Lưu ý: Dạng khẳng định thời hiện tại của「Aな」và 「N 」thì thay「だ」bằng「な」.
兄は びょうきに なったので、学校を 休みました。
Anh trai tôi bị ốm cho nên nghỉ học
この テープは だいぶ 古いので、いい 音が しません。
Cái băng này khá cũ nên tiếng không tốt
図書室は しずかなので、よく べんきょうが できます。
Trong phòng đọc rất yên tĩnh nên có thể học rất vào
V(PlainForm)でしょう↑
Cách nói mong muốn sự đồng tình của người khác. Cuối câu hơi lên giọng một chút.
* Riêng dạng khẳng định ở thời hiện tại của「Aな」và「N」kết hợp trực tiếp với「でしょう」, không cần qua「だ」
あなたも パーティーに 行くでしょう。↑
Cậu cũng đi dự party chứ?
その りんごは おいしいでしょう。↑
Táo đó ngon đấy chứ?
田中さんは 学生でしょう。↑
Tanaka là sinh viên, đúng không nhỉ?
りんごが 好きでしょう。↑
Cậu cũng thích táo đấy chứ?
Nếu bạn mới học tiếng Nhật và thấy mọi thứ thật khó khăn, thì bạn phải làm thế nào? Có lẽ là bạn phải bắt đầu học từ ngữ pháp sơ cấp, các mẫu câu sơ cấp (để nắm các từ vựng cần thiết) và cố gắng công thức hóa nó để có thể hiểu rõ hơn. SAROMA JCLASS sẽ tiếp tục các bài về ngữ pháp Nhật ngữ sơ cấp. Các mẫu ngữ pháp sơ cấp (kèm các bài học tiếng Nhật sơ cấp) đã có trên trang JPLANG, các bạn có thể lên đó đọc, nghe, làm bài tập. Ở trang web saromalang.com, JCLASS sẽ giải nghĩa ngữ pháp sơ cấp để các bạn có thể hiểu sâu hơn.
Loại từ trong ngữ pháp tiếng Nhật
Trong các mẫu ngữ pháp, các bạn sẽ bắt gặp các loại từ/cụm từ sau đây:
N: Danh từ, ví dụ 美人 bijin = mỹ nhân, người đẹp
A: Tính từ, mà tính từ tiếng Nhật thì gồm 2 loại:
(A1) A-い = A-"i" là tính từ đuôi "i" ví dụ 面白い omoshiroi (thú vị)
(A2) A-な = A-"na" là tính từ đuôi "na", ví dụ 正確な seikaku-na (chính xác)
Để tạo một cụm danh từ thì có thể dùng: A(い)きN
Ví dụ: 根拠ない楽観 => 根拠なき楽観
Cách nói này tạo ra sự nhấn mạnh như là một danh từ thay vì "danh từ + bổ ngữ". Chú ý là "i" sẽ chuyển thành "ki" và sau đó bao giờ cũng phải có danh từ.
V: Động từ, tuy nhiên là động từ sẽ chia ra các dạng sau:
Vる = V-ru: Dạng nguyên dạng, chú ý là ký hiệu này là đại diện mà thôi vì có những động từ sẽ kết thúc là "mu", "nu", "tsu", "ku",... như 読む、付く... Viết đầy đủ thì sẽ phải là Vる/Vむ/Vく/....
Có thể ký hiệu chung là Vdic. (Động từ dạng từ điển).
Vない = V-nai: Phủ định của V-ru, ví dụ: 食べない tabenai, 飲まない nomanai
V(ない) = V(nai): V-nai mà bỏ "nai", ví dụ 食べ tabe, 飲ま noma. Chú ý là động từ 1 đoạn (nhóm 1) thì V(nai) và V(masu) là như nhau. Xem thêm: Động từ trong tiếng Nhật
Vます = V-masu: Dạng "masu", ví dụ 食べます、飲みます。Đây là dạng lịch sự của động từ nguyên dạng.
V(ます) = V(masu) = Dạng V-masu mà bỏ "masu", ví dụ 食べ "tabe", 飲み "nomi"
Vた = V-ta: Động từ ở dạng quá khứ (dạng thông thường không lịch sự). Dạng lịch sự của V-ta là V-mashita.
Vて = V-te: Động từ ở dạng "te/de", là (1) dạng sai khiến ("hãy làm gì đó") hay (2) dạng kết nối (để nối các phần trong một câu). Chú ý Vて cũng là ký hiệu đại diện vì tùy đuôi động từ mà là Vて hay Vで. Viết đầy đủ thì phải là Vて/Vで.
Vおう = V-ou (hay có thể ký hiệu Vよう = V-you): Dạng diễn tả ý chí (định làm gì, muốn làm gì, cố làm gì). Tùy theo động từ là nhóm 1 (1 đoạn) hay nhóm 2 (5 đoạn) mà chia khác nhau:
食べる => 食べよう, 変える => 変えよう (nhóm 1: bỏ "ru" thêm "you")
飲む => 飲もう、帰る => 帰ろう (nhóm 2: bỏ "u" cuối, thêm "ou", ví dụ "mu" => "mou")
Ở trên là các dạng động từ phân theo chức năng ngữ pháp. Ngoài ra còn có:
Vました = V-mashita: Quá khứ của V-masu.
Vません = V-masen: Phủ định của V-masu.
Vなかった = V-nakatta: Phủ định của V-nai.
Vたい = V-tai: Muốn V (muốn làm gì đó),....
VN: Danh động từ
Danh động từ là từ có chức năng ngữ pháp là danh từ nhưng diễn tả một hành động, ví dụ: 実現 (thực hiện), 希望 (mong muốn, hi vọng),... Khi thêm "suru" thì VN sẽ thành động từ:
実現する：Thực hiện, được thực hiện
希望する：Mong muốn
AN: Danh tính từ
Danh tính từ là từ có chức năng ngữ pháp là danh từ nhưng diễn tả một tính chất.
Phrase
Một vế câu/cụm từ. Ví dụ:
毒があるキノコ (nấm có độc) thì Phrase là 毒がある. Phrase là một cụm hay một vế câu gồm nhiều thành phần. Ở đây Phrase 毒がある bổ nghĩa cho danh từ キノコ.
Trích dẫn
Trích dẫn (trực tiếp hoặc gián tiếp) là cái mà bạn trích lại lời nói của người khác, hay diễn tả suy nghĩ của mình. Bạn phải phân biệt được trích dẫn bởi vì phần trích dẫn là một câu riêng mà không ảnh hưởng tới ngữ pháp của câu. Nếu bạn không phân biệt được trích dẫn thì bạn có thể không hiểu ngữ pháp của câu hoặc hiểu sai.
Trích dẫn trực tiếp: 彼は「だめだ」と言った。
Trích dẫn gián tiếp: 約束を守らなければならないと言えども、約束を守るべきではないときもある。
Trích dẫn trực tiếp sẽ có ký hiệu 「」 hoặc không. Trích dẫn gián tiếp thì thường là tóm tắt ý. Trước trích dẫn sẽ có と "to".
Dưới đây là chuyển tải tiếp ngữ pháp từ JPLANG:
Nguồn: Đại học ngoại ngữ Tokyo - Sơ cấp tiếng Nhật JPLANG
Giới thiệu: www.saromalang.com
Các bạn hãy vào trang web trên để nghe cả âm thanh và bài học nhé.
JPLANG 14
わたしはV(ます)たいです
Đây là cách nói thể hiện sự mong muốn, nguyện vọng của mình (đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất (わたし).
します → し(ます) + たいです → したいです
Còn nếu hỏi về nguyện vọng của đối tượng giao tiếp (ngôi thứ hai) thì chỉ việc thêm từ để hỏi vào cuối câu (あなたはVたいですか.) Lưu ý không dùng cách này để hỏi đối với người thứ ba (×
×
Động từ ở thể たい được biến đổi như tính từ đuôi i nên thể phủ định của nó là たくない.
わたしは 友だちと りょこうしたいです。
Tôi muốn đi du lịch cùng với bạn
あなたは 外交官に なりたいですか。
Cậu có muốn trở thành nhà ngoại giao không?
→いいえ、わたしは 外交官には なりたくないです。
Không, tôi không muốn trở thành nhà ngoại giao
わたしはNがV(ます)たいです
Cách nói thể hiện sự mong muốn, nguyện vọng muốn làm một điều gì đó. Trường hợp「N」 là từ chỉ mục đích trực tiếp, có thể sử dụng trợ từ「が」hoặc「を」. Tuy nhiên nếu sử dụng trợ từ「が」sẽ nhấn mạnh nhiều hơn đến「N」, còn nếu sử dụng trợ từ「を」sẽ nhấn mạnh nhiều hơn đến hành động「V (Vたい)」
→わたしは テープレコーダーが かいたいです。
Tôi muốn mua một cái máy nghe nhạc.
→わたしは テープレコーダーを かいたいです。
Tôi muốn mua cái máy ghi âm.
～さんはV(ます)たいと言っています
Cách nói thể hiện sự mong muốn, nguyện vọng của người thứ ba.
ジョンさんは 国へ かえりたいと 言って います。
John nói rằng muốn trở về nước
おとうとは 大学で べんきょうしたいと 言って います。
Em trai tôi nói rằng muốn học ở đại học
わたしはNがほしいです
Trong phần 1-1, chúng ta đã đề cập đến cách nói về mong muốn nguyện vọng của bản thân mình khi muốn làm một việc gì đó. Phần này cũng với ý nghĩa như vậy, nhưng là mong muốn có một cái gì đó (N)
わたしは コンピュータが ほしいです。
Tôi muốn có một cái máy vi tính
わたしは ともだちが ほしいです。
Tôi muốn có bạn
～さんはNがほしいと言っています
Cách nói về người thứ ba khi họ mong muốn có một cái gì đó (N)
あの子は つめたい のみ物が ほしいと 言って います。
Đứa bé đó nói rằng muốn có đồ uống lạnh
ジョンさんは じゆうな 時間が ほしいと 言って います。
John nói rằng muốn có thời gian tự do
Nが好き／大好きです
Nが [ 好き/きらい] です
「好き」 (yêu, thích) và「きらい」 (ghét) đều là tính từ đuôi 「な」 (Aな). Khi thêm 「大」vào trước chúng sẽ nhấn mạnh đến mức độ: rất, vô cùng
わたしは おんがくが 好きです。
Tôi thích âm nhạc
わたしは やさいが きらいです。
Tôi không thích rau
わたしは 肉が 大好きです。
Tôi rất thích thịt
おとうとは べんきょうが 大きらいです。
Em trai tôi rất ghét học
Trường hợp chúng làm chức năng tu sức (bổ nghĩa) cho danh từ thì đứng trước danh từ đó, qua「な」.
わたしの 好きな くだものは りんごです。
Hoa quả mà tôi thích là táo
マナさんの きらいな 科目は 化学です。
Môn học mà Mana không thích là môn hóa
Vdicことが好きです
Khi thêm「こと」vào sau「V」dạng từ điển (nguyên thể) thì「V」đó sẽ trở thành「N」. Và được sử dụng tương đương với những「N」khác.
わたしは えを かく ことが 好きです。
Tôi rất thích vẽ tranh
マナさんは 子どもと あそぶ ことが 大好きです。
Mana rất thích chơi với trẻ con
N1の中ではN2が一番好き／きらいです
Cách nói thích nhất hoặc ghét nhất cái gì đó trong một nhóm「N」cùng chủng loại.「N1」 là cái chung, bao hàm (VD: hoa quả), còn「N2」là cái cụ thể (VD: táo)
わたしは くだものの 中では りんごが 一番 好きです。
Trong các loại hoa quả, tôi thích nhất là táo
マナさんは 科目の 中では 化学が 一番 きらいです。
Trong các môn học, Mana ghét nhất là môn hóa
山本さんは スポーツの 中では やきゅうが 一番 上手です。
Trong các môn thể thao, Yamamoto giỏi nhất là bóng chày
Nが上手／下手です
「上手」(giỏi) và「下手」(kém) đều là tính từ đuôi「な」(Aな). Trường hợp chúng làm chức năng tu sức (bổ nghĩa) cho danh từ thì đứng trước danh từ đó, qua「な」.
ジョンさんは ダンスが 上手です。
John nhảy giỏi
わたしは てがみを 書くことが 下手です。
Tôi viết thư tồi
小林さんの 上手な 外国語は 中国語です。
Tiếng nước ngoài mà Kobayashi giỏi là tiếng Trung
NはVdic.ことです
Mẫu câu này, về cơ bản cũng giống mẫu câu「N1は N2です」.Tuy nhiên trường hợp này, thay cho「N2」là dạng「V dic.こと」
わたしの しゅみは きってを あつめる ことです。
Sở thích của tôi là [việc] sưu tập tem
わたしの きぼうは しんぶん記者に なる ことです。
Mơ ước của tôi là trở thành nhà báo
Vdic.ことはA(い)-い／A(な)です
Mẫu câu này, về cơ bản cũng giống mẫu câu「Nは Aい-い／Aなです」. Tuy nhiên trường hợp này, thay cho「N」là dạng「V dic.こと」. Thường được sử dụng với những tính từ biểu thị sự nhận định, đánh giá nào đó như「むずかしい」(khó),「たのしい」(vui vẻ),「おもしろい」(thú vị),「つまらない」(chán, dở),「たいへんだ」(vất vả, khó khăn) v.v...
コンピュータを 使う ことは むずかしいです。
Việc sử dụng máy tính là khó
ながい 文を 暗記する ことは たいへんです。
Việc học thuộc lòng câu văn dài là rất vất vả
Vてもいいです
Cách nói đồng ý, hoặc cho phép ai làm gì đó. Dùng「かまいません」sẽ nhẹ nhàng và lịch sự hơn.
この でんわを 使っても いいです。
Cậu có thể sử dụng điện thoại này
この でんわを 使っても かまいません。
Cậu có thể sử dụng điện thoại này
A(い)-くてもいいです／かまいません
Cách nói đồng ý, nhượng bộ điều gì đó, dùng với「N」,「Aい」và「Aな」. Lưu ý「かまいません」nhẹ nhàng và lịch sự hơn「いいです」.
さくぶんは みじかくても いいです。
Bài viết văn thì ngắn cũng được
ハイキングの 場所は きょねんと おなじでも いいです。
Về địa điểm dã ngoại thì giống như năm ngoái cũng được
ハイキングの 日は 土よう日でも いいです。
Ngày dã ngoại thì vào thứ bẩy cũng được
Vてはいけません
Cách nói không cho phép ai đó tiến hành một hành động nào đó.
川に ごみを すてては いけません。
Không được vứt rác xuống sông
川に ごみを すてては だめです。
Cấm vứt rác xuống sông
しけんの 時、友だちと はなしを しては いけません。
Trong giờ thi không được nói chuyện với bạn
A(い)-くてはいけません／だめです
Là cách nói cấm đoán một điều gì đó, dùng với「N」, 「Aい」và「Aな」. Trong đó mức độ cấm đoán của「だめです」cao hơn「いけません」
さくぶんの 字は きたなくては いけません。
Chữ viết trong bài tập làm văn thì không được cẩu thả
外交官は 外国語が 下手では いけません。
Nhà ngoại giao thì không được phép kém ngoại ngữ
この しけんの こたえは えいごでは いけません。
Phần trả lời của bài thi này không được viết bằng tiếng Anh
V(ます)なさい
Cách nói khi muốn yêu cầu, ra lệnh cho ai làm gì đó. Tuy nhiên cách này chỉ dùng cho người trên nói với người dưới, như giáo viên→ học sinh, cha mẹ → con cái, anh chị → em
＜Formation＞
開けます + なさい → 開けなさい
テキストの 10ページを 開けなさい。
Các em hãy mở trang 10 trong sách giáo khoa
この えいごの 文を 日本語に ほんやくしなさい。
Hãy dịch đoạn văn tiếng Anh này sang tiếng Nhật
Vてみます
Cách nói khi muốn thử làm một việc gì đó hoặc làm gì đó để xác nhận cho chính xác.
くつを かう 前に、ちょっと はいて みました。
Trước khi mua giầy, tôi đã thử đi
この こたえで いいか どうか、先生に きいて みましょう。
Chúng ta thử hỏi thầy giáo xem câu trả lời này có chính xác không
JPLANG 15
V(ない)なければなりません
Cách nói biểu thị ý nghĩa phải thực hiện một hành động nào đó vì nghĩa vụ hoặc vì lời hứa...Chia động từ ở dạng 「Vない」, sau đó bỏ「ない」(Vない), thay bằng「なければ なりません」.
V(ない)：いか(ない)、 たべ(ない)、 し(ない)
Tham khảo cách biến đổi động từ sang thể 「ない」ở trang 50
外国旅行の 時、パスポートを もって 行かなければ なりません。
Khi đi du lịch nước ngoài thì phải mang theo hộ chiếu
いつも けんこうに ちゅういしなければ なりません。
Chúng ta phải luôn luôn chú ý đến sức khỏe
A(い)-くなければなりません
Cách nói biểu hiện ý nghĩa một cái gì đó cần thiết phải ở trạng thái nào đó, sử dụng「N」, 「Aい」và「Aな」
図書室の 電気は 明るく なければ なりません。
Điện trong phòng đọc phải sáng
先生に はなす ことばは ていねいで なければ なりません。
Những lời nói với giáo viên phải lịch sự, lễ phép
学生証の 写真は あたらしい 物で なければ なりません。
Ảnh trên thẻ sinh viên phải là ảnh mới
V(ない)なくてもいいです／かまいません
Cách trả lời phủ định cho câu hỏi 「～なければ なりませんか」 ( ～ có bắt buộc phải.... không ?)
A: 学生は けんこうほけんに 入らなければ なりませんか。
Sinh viên bắt buộc phải làm bảo hiểm sức khỏe à?
B: いいえ、入らなくても いいです。
Không, không làm cũng được
A: テープは あたらしく なければ なりませんか。
Nhất thiết phải là băng đĩa mới à?
B: いいえ、あたらしく なくても いいです。
Không, không nhất thiết phải như vậy
A: 日本語の 先生は うたが 上手で なければ なりませんか。
Giáo viên tiếng Nhật cần phải hát hay có phải không?
B: いいえ、うたが 上手で なくても かまいません。
Không, hát không hay cũng không sao
A: サインは ローマ字で なければ なりませんか。
Bắt buộc phải kí bằng chữ Latinh phải không?
B: いいえ、ローマ字で なくても かまいません。
Không, không phải chữ Latinh cũng được
～ても～なくても(どちらでも)いいです
Cách nói thể hiện sự tự do, thoải mái trong việc lựa chọn cái gì đó ( ～ ) có thể là「V」hay 「N」,「Aい」và「Aな」.
学生は けんこうほけんに 入っても 入らなくても (どちらでも) いいです。
Sinh viên có thể làm bảo hiểm sức khỏe cũng được, mà không làm cũng được
テープは あたらしくても あたらしくなくても (どちらでも) いいです。
Băng thì mới cũng được mà cũ cũng được
サインは ローマ字でも ローマ字じで なくても (どちらでも) いいです。
Chữ kí thì bằng chữ Latin cũng được, mà không bằng chữ Latin cũng không sao
V1dic.時、V2
「V1 dic. 時」biểu thị khởi điểm của động tác đó. Về mặt thứ tự thì「V2」xảy ra trước, 「V1」được tiến hành sau.「V1 た 時」, biểu thị ý nghĩa thời điểm kết thúc của động tác đó. Về mặt thứ tự thì sau khi 「V1」 xảy ra, 「V2」 mới được tiến hành.
ビザを とる時、大使館に 行かなければ なりません。
Khi làm thủ tục xin visa, phải đến Đại sứ quán
駅を 出る時、駅員に きっぷを わたします。
Khi ra khỏi ga, phải đưa vé cho nhân viên nhà ga
よる、人と 会った時、「こんばんは。」と あいさつを します。
Buổi tối khi gặp ai đó thì chào là "Konbanwa"
Lưu ý chủ ngữ phụ trong câu kết nối dạng này dùng trợ từ「が」. Với cấu trúc「N1が V1 時、N2はV2.」
N1が V1 時、N2は V2.
わたしが 入院する時、母は とても 心配しました。
Khi tôi nhập viện, mẹ tôi rất lo lắng
わたしが 元気に なった時、母は 安心しました。
Khi tôi trở nên khỏe mạnh, mẹ tôi rất an tâm
A(い)-くします
Mẫu câu biểu thị ý nghĩa làm thay đổi trạng thái của một cái gì đó.
うるさいから、ラジオの 音を 小さく します。
Tôi vặn nhỏ radio vì ầm ĩ quá
わたしは からだを じょうぶに したいです。
Tôi muốn làm cho cơ thể mình khỏe mạnh hơn
この 氷を わって 半分に して ください。
Hãy đập viên đá uống này ra làm hai
NしかVません
Mẫu câu biểu hiện tâm tư, thái độ, nhấn mạnh đến sự ít, hoặc thiếu hụt về mặt số lượng. Trường hợp kết hợp với「N」thì ý nghĩa hơi giống với「だけ」(chỉ, chỉ có). Khi được sử dụng với những trợ từ khác thì những trợ từ đó đứng trước「しか」(Nにしか, Nとしか, Nでしか).
ゆうべは 三時間ぐらいしか ねませんでした。
Đêm qua tôi chỉ ngủ có 3 tiếng
ほしい 物は たくさんありますが、お金は 少ししか ありません。
Đồ muốn mua thì nhiều mà tiền thì chỉ có rất ít
きょうしつには ジョンさんしか いません。
Trong lớp học chỉ có mỗi mình John
わたしは 安い 物しか かいません。
Tôi chỉ mua những thứ rẻ thôi
電話は じむ室にしか ありません。
Máy điện thoại thì chỉ có ở văn phòng thôi
NumberもV
Trợ từ「も」trong trường hợp này đứng trước số từ, biểu thị tâm tư, thái độ của người nói, nhấn mạnh đến sự nhiều, hoặc dư thừa về mặt số lượng.
わたしは きのう 八時間も べんきょうしました。
Hôm qua tôi học những 8 tiếng
すずきさんの うちには 子どもが 十人も います。
Nhà Suzuki có những 10 đứa con
Vてから、～分／時間／年たちました
Cách nói về khoảng thời gian đã trải qua bao lâu từ sau sự kiện「V」.
日本へ 来てから、一年 たちました。
Tôi đến Nhật đã được một năm rồi
じゅぎょうが はじまってから、十分 たちました。
Giờ học đã bắt đầu được 10 phút rồi
(毎日)Vています
Mẫu câu nói về một động tác, trạng thái nào đó được lặp đi lặp lại mang tính thói quen.
わたしは 毎日 母の 仕事を てつだって います。
Ngày nào tôi cũng giúp mẹ làm việc nhà
わたしは 毎年 ふじさんに 登って います。
Năm nào tôi cũng leo núi Phú sĩ
もう Vましたか
→いいえ、まだ Vて いません
Dạng thức「まだ Vていません」biểu thị ý nghĩa một động tác nào đó được mong đợi thực hiện nhưng đến thời điểm phát ngôn vẫn chưa được thực hiện hoặc chưa hoàn thành. Có thể hiểu là “Vẫn chưa...”. Mặt khác「まだ Vません」trong trường hợp đi với động từ ý chí thì được hiểu là cho đến thời điểm đó, người đó vẫn chưa có ý định thực hiện hành động đó. Và để hỏi về điều đó, dùng câu hỏi 「もう Vましたか」 (Đã thực hiện V chưa?)
A: マナさんは もう 来ましたか。
Mana đã đến chưa?
B: いいえ、まだ 来て いません。
Chưa, vẫn chưa đến
A: にもつは もう 送りましたか。
Hành lý thì cậu đã gửi chưa?
B: いいえ、まだ 送って いません。
Chưa, vẫn chưa gửi
もう あり ません
まだ あり ます
Dạng thức「もう ありません」(hết rồi, không còn nữa) biểu thị một cái gì đó ban đầu thì có nhưng bây giờ thì không còn nữa. Đối lập với nó là「まだ あります」(vẫn còn). Lưu ý động từ「います」cũng được sử dụng như vậy.
コーヒーを のみました。コーヒーは なくなりました。
Tôi đã uống cafe.Cafe đã hết
→コーヒーは もう ありません。
Cafe không còn nữa
まだ パンを 食べて いません。
Tôi vẫn chưa ăn bánh mì
→パンは まだ あります。
Bánh mì vẫn còn
JPLANG 16
NをVdic.ことができます
Mẫu câu nói về khả năng. Cả về khả năng mang tính chất năng lực như năng lực học ngoại ngữ, chơi thể thao, lái xe, nấu ăn v.v..., cả về khả năng mang tính chất tình trạng, như「お金が ないから、本を 買うことが できません」(Tôi không thể mua được sách vì không có tiền) hoặc「りゅうがくせいは りょうに 入ることが できます」(Lưu học sinh thì được sống ở kí túc xá)
マリアさんは ピアノを ひく ことが できます。
Maria có thể chơi được piano
りゅう学生は この りょうに 入る ことが できます。
Lưu học sinh có thể được vào ký túc xá này.
もう いちど 日本へ 来る ことが できますか。
Tôi có thể trở lại Nhật Bản một lần nữa không?
NがV(PotentialForm)
Ở phần này đề cập đến dạng khả năng của động từ. Cơ bản về mặt ý nghĩa không khác với dạng「V dic. ことが できます」(phần 1-1)
Chú ý rằng tất cả động từ ở thể khả năng đều thuộc nhóm động từ nhất đoạn
Về nguyên tắc khi chuyển sang dạng khả năng thì「NをV」được thay bằng「NがV」. Chẳng hạn さしみを食べます → さしみが 食べられます.
さしみ[を] 食べます → さしみ[が] 食べられます(potential form)
Tuy nhiên gần đây nhiều trường hợp người ta vẫn dùng「NをV」cho dạng khả năng.(さしみを 食べられます.)
マリアさんは ピアノが ひけます。
Maria có thể chơi được piano
りゅう学生は この りょうに 入れます。
Lưu học sinh có thể vào sống ở kí túc xá này
しけんの 時、こたえが 思い出せませんでした。
Khi làm bài thi, tôi không thể nhớ ra cách trả lời
もう いちど 日本へ 来られますか。
Tôi có thể trở lại Nhật Bản một lần nữa không?
NをVNすることができます
「VN」là danh động từ. Khi biểu thị dạng khả năng của 「VNする」 thì có 3 cách như trên
わたしは 車を 運転する ことが できます。
Tôi có thể lái xe ô tô
わたしは 車の 運転が できます。
Tôi có thể lái xe ô tô
わたしは 車が 運転できます。
Tôi có thể lái xe ô tô
Nができます
Trong trường hợp này「できます」được hiểu với nghĩa có năng lực thực hiện hoàn thiện một kĩ năng nào đó, chẳng hạn như ngoại ngữ, thể thao, lái xe, nấu ăn.... Còn「わかります」 được hiểu với nghĩa có năng lực hiểu biết, nhận thức, nói chung có khả năng về mặt tri thức
ジョンさんは 中国語が できます。
John biết [sử dụng được] tiếng Trung
いもうとは スキーが できます。
Em trai tôi biết trượt tuyết
ジョンさんは 中国語が わかります。
John biết tiếng Trung
わたしは この 字の よみ方が わかりません。
Tôi không biết cách đọc chữ này
V(PotentialForm)ようになりました
Mẫu câu biểu hiện ý nghĩa đạt được khả năng nào đó hoặc đạt được điều gì đó mà trước đó chưa thực hiện được. Nếu sự thay đổi đó vẫn chưa hoàn thiện dùng「なります」.
前は 日本語が ききとれませんでしたが、今は ききとれるように なりました。
Trước đây tôi không nghe hiểu được tiếng Nhật, còn nay thì đã nghe hiểu được rồi
おとうとは きょねんは かずが かぞえられませんでしたが、今年は かぞえられるように なりました。
Em trai tôi năm ngoái chưa đếm được chữ số nhưng năm nay đã đếm được rồi
Khi không chia động từ ở dạng khả năng, mà để ở dạng nguyên thể, thì chỉ đơn thuần nói về kết quả thay đổi của một hiện tượng nào đó mà thôi. (V dic. ようになる)
店が 新しくなってから、人が おおぜい 来るように なりました。
Từ lúc làm mới cửa hàng, khách trở nên đông đúc hơn
(もし、)Vたら～
Mẫu câu này sử dụng「～たら」để nói về điều kiện giả định trong tương lai. Nếu muốn nhấn mạnh hơn điều giả định đó thì đầu câu thêm「もし」.
もし、あした 雨が ふったら、ハイキングに 行きません。
Ngày mai nếu trời mưa thì sẽ không đi dã ngoại
(もし、)あした 天気が 良かったら、買物に 行って ください。
Nếu mai trời đẹp thì hãy đi mua đồ
(もし、)その もんだいが ふくざつだったら、こたえられません。
Nếu vấn đề đó phức tạp thì tôi sẽ không trả lời được
(もし、)金持ちだったら、高い 物が 買えます。
Nếu giàu có, tôi có thể mua được những đồ đắt tiền
(もし、)わたしの 家に 車が なかったら、ふべんでしょう。
Nếu nhà tôi mà không có xe ô tô thì chắc là bất tiện lắm
(もし、)むずかしい もんだいで なかったら、こたえられます。
Nếu vấn đề đó không khó thì tôi sẽ trả lời được
Nにします
Mẫu câu biểu hiện ý nghĩa sau khi đã suy nghĩ, lựa chọn kĩ càng và đi đến quyết định tiến hành một hành động nào đó,.
とまる 所は 民宿に します。
Về nơi nghỉ thì tôi quyết định sẽ nghỉ lại ở nhà trọ bình dân
おみやげは にんぎょうに します。
Tôi quyết định mua búp bê để làm quà
りょこうに 行く ことに します。
Tôi quyết định sẽ đi du lịch
にんぎょうを 買う ことに します。
Tôi quyết định sẽ mua búp bê
りょこうには 行かない ことに します。
Tôi quyết định sẽ không đi du lịch
民宿には とまらない ことに します。
Tôi quyết định sẽ không nghỉ ở nhà trọ bình dân
二人とも
Phó từ「とも」có nghĩa bao hàm tất cả số từ được đề cập trước đó, được hiểu là “cả, tất cả...”. Ngoài số từ thì dùng「両方」 (りょうほう), nghĩa là “cả hai bên, hai phía”.
へやには コンピュータが 五だい あります。五だいとも 新しいです。
Trong phòng có 5 chiếc máy tính. Cả 5 cái đều mới
わたしたちは 二人とも びんぼうだから、家が 買えません。
Cả hai chúng ta đều nghèo nên không thể mua được nhà
A: ノートと えんぴつは もう 買いましたか。
Cậu đã mua vở và bút chì chưa?
B: はい、両方とも 買いました。
Yes, I bought both.
N1というのはN2のことです
Mẫu câu biểu thị ý nghĩa khi muốn giải thích về một cái gì đó (N1).「というのは」cũng có thể được thay bằng「とは」.
国王と いうのは、その 国の 王さまの ことです。
"Kokuoo" có nghĩa là ông vua của nước đó
入学と いうのは 学校に 入る ことで、そつぎょうと いうのは、学校を 出る ことです。
"Nyugaku" có nghĩa là nhập học, còn "sotsugyo" có nghĩa là hoàn thành khóa học và rời trương [tốt nghiệp]
N1とかN2とか
Mẫu câu này thường được sử dụng trong văn nói, đó là cách liệt kê 2 hoặc 3 N nào đó.
工業とか 商業とか 日本の 産業に ついて 書いて ください。
Hãy viết về ngành sản xuất của Nhật, chẳng hạn như công nghiệp hoặc thương nghiệp...
休みの 日には ゴルフとか テニスとか いろいろ 運動を します。
Vào ngày nghỉ tôi thường chơi golf hoặc tennit...
五分でV(PotentialForm)
Trợ từ「で」trong trường hợp này có chức năng hạn định số lượng. Thường xuyên được sử dụng với động từ ở dạng khả năng.
この しゅくだいは やさしいから、十分で できます。
Bài tập về nhà này đơn giản nên 10 phút là làm được
この しゅくだいは やさしいから、十分で おわります。
Bài tập về nhà này đơn giản nên 10 phút là làm xong
十万円で コンピュータが 買えますか。
Có 100 nghìn yên là có thể mua được cái máy tính
この にもつは 軽いから、一人で 運べます。
Túi hành lý này nhẹ nên một mình cũng vác được
JPLANG 17
Nが見えます
「見える」(nhìn thấy) và「きこえる」(nghe thấy) là hai động từ vô ý chí, có nghĩa là người nói trước đó không có ý định nhìn hoặc nghe, nhưng vì lý do nào đó những thứ đó vô tình đập vào mắt hoặc vào tai.
山の 上から 海が 見えます。
Từ trên núi nhìn thấy biển
きょうしつから 運動場が 見えます。
Chúng tôi nhìn thấy sân vận động từ lớp học
となりの へやから マナさんの 声が きこえます。
Tôi nghe thấy tiếng của Mana từ phòng bên cạnh
自動車の はしる 音が きこえます。
Tôi nghe thấy tiếng ô tô chạy.
Lưu ý「見える」và「きこえる」không phải là dạng khả năng của hai động từ ý chí「見る」và「きく」. Dạng khả năng của hai động từ này là「見られる」và「きける」
えいせいほうそうで 世界中の ニュースが すぐに 見られます。
(Qua truyền hình vệ tinh, ngay lập tức chúng ta có thể xem được tin tức của toàn thế giới)
日本語の べんきょうを はじめてから 一年 たちました。日本語の ニュースが きけるように なりました。
Từ khi tôi học tiếng Nhật đến nay đã được 1 năm. Tôi đã có thể nghe được thời sự bằng tiếng Nhật.
におい／味／音がします
Cách nói khi muốn biểu hiện cảm giác của mình đối với「におい」(mùi)「味」(vị)「音」(âm thanh) v.v...
バラの 花は いい においが します。
Hoa hồng có mùi thơm quá
この スープは 少し へんな 味が します。
Món súp này có vị gì là lạ
あたらしい ピアノは いい 音が します。
Chiếc piano mới có âm thanh hay thật
止める(Vt) ⇔ 止まる(Vi)
Đây là một ví dụ về ngoại động từ (Vt) và nội động từ (Vi). Nói chung ngoại động từ là động từ chịu sự tác động trực tiếp của con người đến một cái gì đó, được sử dụng theo cấu trúc:「(người) が (cái gì đó) を Vt.」Còn nội động từ được hiểu là cái gì đó tự nhiên xảy ra hoặc đến thời điểm đó nó có trạng thái như vậy, được sử dụng theo cấu trúc:「(cái gì đó) が Vi.」. Chẳng hạn「Nを 作る」(làm N)" đối lập với 「Nが できる」(N đã được làm).
男の 人が タクシーを 止めました。
Người đàn ông dừng taxi lại
タクシーが 止まりました。
Chiếc taxi dừng lại
工場の 人たちが 仕事を はじめました。
Mọi người ở công trường bắt đầu làm việc
仕事が はじまりました。
Công việc đã được bắt đầu
女の 子たちが かわいい にんぎょうを 作りました。
Các bé gái làm búp bê xinh đẹp
かわいい にんぎょうが できました。
Những con búp bê xinh đẹp đã được làm xong
NがViています
Mẫu câu biểu thị trạng thái kết quả của động từ vô ý chí – tức là những động từ không chịu sự tác động của ý chí con người. Chẳng hạn như「晴れる」(trời nắng),「落る」(rơi, rụng) 「咲く」(nở...)
けさは 空が 晴れて います。
Sáng nay trời nắng đẹp
山の 上に 月が 出て います。
Trăng nhô lên trên đỉnh núi
道に さいふが おちて います。
Trên đường có chiếc ví [ai đó đánh rơi]
Placeを V(あるく、とおる、わたるなど)
Trong trường hợp này trợ từ「を」biểu thị điểm đi qua . Place là địa điểm, nơi chốn. Còn V
chủ yếu là động từ chuyển động. Những động từ này là nội động từ nhưng vẫn sử dụng trợ từ「を」. Một số động từ tiêu biểu:「歩く」(đi bộ),「走る」(chạy),「とぶ」(bay),「通る」(đi qua),「散歩する」(đi dạo),「渡る」(vượt qua),「上る」(chèo lên),「下る」(đi xuống), 「曲がる」(rẽ, quẹo),「回る」(quay tròn),「流れる」(chảy)...
歩道を 歩いて ください。
Hãy đi bộ qua đường
鳥は 空を とぶ ことが できます。
Con chim có thể bay trên bầu trời
この 川は せまい 谷を 流れて います。
Con suối này chảy qua khe núi nhỏ
Viて来ます
Viて [来ます/行きます]
Là cách nói gắn thêm「来る」và「行く」vào phía sau của tự động từ chia ở dạng「Viて」, biểu thị ý nghĩa chuyển động.「Viて来る」mang nghĩa chủ thể tiến dần đến vị trí của người nói, còn「Viて 行く」mang nghĩa ngược lại.
犬が こちらへ 走って 来ます。
Con chó chạy lại phía tôi
人が わたしの いる へやから 外へ 出て 行きました。
Cậu ấy ra khỏi lớp học
Vtて来ます
Vtて [来ます/行きます/かえります]
Cách nói biểu thị ý nghĩa một hành động nào đó được tiến hành trước khi di chuyển (đi, đến, về). Ngoại động từ được chia ở dạng「Vt て」.
アリさんは 国で 日本語を ならって 来ました。
Ali học tiếng Nhật trong nước sau đó đến Nhật Bản
わたしは 日本で おみやげを 買って かえります。
Tôi mua quà ở Nhật mang về nước
ここに にもつを おいて 行きましょう。
Chúng ta để đồ đạc ở đây rồi đi nhé
A(い)-くV
Tính từ đuôi「い」(Aい) và tính từ đuôi「な」(Aな) khi làm chức năng bổ nghĩa cho động từ thì chúng trở thành phó từ「A(い)-く」và「A(な)-に」
もっと 速く 歩いて ください。
Đi nhanh nữa lên
字を 大きく 書きなさい。小さく 書いては いけません。
Viết chữ to lên. Không được viết nhỏ
学生たちは 自由に 好きな ことを して います。
Các sinh viên tự do làm những việc mình thích
今日は ふじさんが きれいに 見えます。
Hôm nay nhìn rất rõ núi Phú sĩ
Reason。それで、Result
Từ nối「それで」biểu thị mối quan hệ nhân – quả, được hiểu là “Vì vậy...cho nên”. So với 「だから」thì 「それで」nhấn mạnh hơn đến kết quả
兄は びょうきに なりました。それで、学校を 休みました。
Anh trai tôi bị ốm. Cho nên nghỉ học
この テープは だいぶ 古いです。それで、いい 音が しません。
Cái băng này khá cũ. Vì vậy tiếng rất kém
図書室は しずかです。それで、よく べんきょうが できます。
Trong phòng đọc rất yên tĩnh. Vì vậy mà có thể học rất vào
Reasonので、Result
Khác với 「それで」trong phần 9-1, 「ので」 cũng biểu thị nguyên nhân, lý do nhưng đứng ở giữa câu.
Lưu ý: Dạng khẳng định thời hiện tại của「Aな」và 「N 」thì thay「だ」bằng「な」.
兄は びょうきに なったので、学校を 休みました。
Anh trai tôi bị ốm cho nên nghỉ học
この テープは だいぶ 古いので、いい 音が しません。
Cái băng này khá cũ nên tiếng không tốt
図書室は しずかなので、よく べんきょうが できます。
Trong phòng đọc rất yên tĩnh nên có thể học rất vào
V(PlainForm)でしょう↑
Cách nói mong muốn sự đồng tình của người khác. Cuối câu hơi lên giọng một chút.
* Riêng dạng khẳng định ở thời hiện tại của「Aな」và「N」kết hợp trực tiếp với「でしょう」, không cần qua「だ」
あなたも パーティーに 行くでしょう。↑
Cậu cũng đi dự party chứ?
その りんごは おいしいでしょう。↑
Táo đó ngon đấy chứ?
田中さんは 学生でしょう。↑
Tanaka là sinh viên, đúng không nhỉ?
りんごが 好きでしょう。↑
Cậu cũng thích táo đấy chứ?
nhandinh
ReplyDeletety le keo
ket qua bong da